Ein plakat med ei eldre kvinne som spyttar på ein yngre mann, lokka meg inn på «Trekk», ei utstilling med islandsk samtidskunst på Sogn og Fjordane kunstmuseum.
Det fyrste rommet: Ein høgtalar sender ut ei røyst som uttalar einskilde bokstavar. Rekkefølgja synest tilfeldig. Mannsrøysta er monoton og hakkete. Under høgtalaren heng ei grøn gardin som skjuler det eine hjørnet. Eg skjønar i fyrste omgang ingenting av kva kunstnaren Haraldur Jónsson vil meg. På eit informasjonsark står det at røysta stavar kjenslene sine. Eg prøver å fange orda, men sidan eg ikkje har med meg noko å notere på, forsvinn bokstavane ut av hovudet mitt før dei er limte saman til meiningsberande ord.
Kven har ikkje opplevd at det er vanskeleg å forklare kjenslene sine for andre, og kven har ikkje fått erfare kor vanskeleg kan det kan vere å forstå når ein annan prøver å skildre korleis han verkeleg har det? No gjev også den grøne gardina meining. Eg har lyst til å rive ho ned, eller i det minste dra ho litt til sides. Men det får eg ikkje lov til. Nokre kjensler vil alltid vere løynde.
Eit anna rom: Island er eit mystisk land kor det underjordiske kjem til overflata. Varmt vatn sprutar opp som geysirar, og vulkanar spyr eld. Men fenomenet er også av andeleg karakter. Kunstnaren Steingrímur Eyfjõrd har samarbeidd med ei kvinne som ser og høyrer det andre ikkje ser. Etter instruksar frå dei underjordiske har kunstnaren og mediet bygd eit rom for ein usynleg sau. Sauen fekk vere med dei på utstilling i Venezia, men kvinna fortel at sauen diverre døydde der. Kva enn tilskodaren sjølv trur eller ikkje trur, så kan ein ikkje la vere å bli fascinert av dei truande.
Kunst kan skape nye stiar i hjernane og hjarta våre. Dess særare kunst, dess meir krokete og spanande blir det å utforske stiane. Det er berre å opne døra og gå dei opp. Museet er ope, og det har langt fleire rom enn dei eg no har skrive om.
«Eg skjønar i fyrste omgang ingenting av kva kunstnaren vil meg.»